Kỹ Thuật Trồng Chăm Sóc Cây Bí Đao

Đặc điểm cây Bí đao

Bí đao hay bí phấn hoặc bí trắng, danh pháp hai phần: Benincasa hispida, là loài thực vật thuộc họ Bầu bí dạng dây leo, trái ăn được, thường dùng nấu lên như một loại rau. Bản địa của bí đao là vùng Đông Nam Á nhưng nay phổ biến trồng khắp từ Nam Á sang Đông Á. Theo Wikipedia

Bí đao là loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày gia đình. Loại rau rẻ tiền không chỉ nấu được nhiều món ngon, mà còn làm thành nước giải nhiệt, giải khát có lợi cho sức khỏe.

Bí đao là loại dây leo thường được trồng trên giàn hoặc có thể bí đao bò trên mặt đất.

Thân bí đao có màu xanh, phủ nhiều lông. Lá bí đao có hình tim, 2 bề mặt đều phủ lông cứng, kích thước lá khoảng 10 – 20 cm, xẻ thùy chân vịt. Hoa bí đao là loại hoa đơn, có màu vàng bắt mắt.

Trái bí đao (bí xanh) có hình dáng thon dài, một số giống có trái to nhất có thể dài tới 2 mét. Trái bí đao còn non có màu xanh lục, dần dần khi trái già sẽ ngả sang màu xanh nhạt dần cùng với các đốm sao màu trắng.

Hạt bí đao màu vàng nhạt hoặc trắng, hạt dẹp và hơi nhám.

Các loại hạt giống bí đao chất lượng cao tại Cát Tiên Trang

Hướng Dẫn Kỹ Thuật Trồng Chăm Sóc Cây Bí Đao

Thời vụ trồng bí đao:

Cây bí đao có thể trồng được quanh năm. Thông thường mùa vụ chính là vụ mùa nắng cây ít bệnh và cho năng suất cao hơn vụ mưa.

Chuẩn bị đất

• Đất trồng bí đao tốt nhất là đất thịt nhẹ, cát pha, phù sa ven sông, giàu mùn và chất dinh dưỡng, dễ tưới tiêu.
• Vùng trồng phải tuyệt đối không chịu ảnh hưởng của các tác nhân gây ô nhiễm: nước thải thành phố, nước thải bệnh viện, nước thải công nghiệp, bụi công nghiệp…
• Đất được cày ải, sạch cỏ dại, bừa nhỏ vừa phải, lên luống rộng 1-1,2m, cao 25-30cm, rãnh rộng 25-30 cm. Trồng 1 hàng trên luống, cây cách cây 60-80cm.
• Mật độ trồng bí đao: từ 5.000 – 6.000 cây/ha

Giống bí đao

Đối với bí đao có nhiều giống tên gọi khác nhau tuy nhiên chúng thuộc 2 nhóm đó là nhóm trái lớn và nhóm trái nhỏ. Lượng giống cần cho 1 ha là 400 – 600 gram.

– Xử lý Hạt giống:

Cách ủ hạt như sau: Hạt giống ngâm vào nước 2 sôi – 3 lạnh (khoảng 54^oC) trong 2-3 giờ.

Sau đó rửa sạch nhớt trên vỏ hạt, ngâm vào các dung dịch thuốc trị bệnh nồng độ 0,1% từ 10-15 phút, vớt hạt ra để ráo cho vào khăn vải ẩm bọc lại ủ hạt, nếu trời lạnh có thể để dưới bóng đèn vàng cho hạt mau mọc.

Hằng ngày thăm xem bọc vải có đủ ẩm không, nếu khô thì rưới nước vào nhưng tránh quá ẩm, hạt sẽ khó mọc. Khoảng 2 ngày, hạt sẽ lú rễ mầm thì đem gieo ngay, nếu để rễ dài đem gieo rễ sẽ bị gẫy.

Cách này cần chú ý, sau khi gieo cần duy trì nước tưới đầy đủ cho hạt mọc, nên tưới đất trước khi gieo để không làm hư rễ mầm.

Dụng cụ ươm hạt giống:

Có thể gieo trực tiếp trên các liếp đã chuẩn bị xong hoặc gieo vào khay.

Nếu sử dụng khay chúng ta nên dùng khay 72 lỗ là tốt nhất.

Giá thể cho vào khay gồm đất sạch 1/3 + phân chuồng hoai mục 1/3 + tro trấu hoặc xơ dừa 1/3.

Trộn đều giá thể trộn thêm 1% phân super lân sau đó dùng các loại thuốc trị bệnh chết cây, lỡ cổ rễ tưới vào giá thể ủ kín 2-3 ngày rồi cho vào khay gieo.

Khi gieo hạt, đặt đầu nhọn xuống dưới.

Gieo ươm:

Phủ lưới sau khi gieo để không làm trôi hạt khi tưới nước.

Hạt có thể gieo trực tiếp xuống đất, rồi phủ đất có trộn phân chuồng.

Không nên gieo quá sâu (khoảng 1,5cm) và chỉ tưới vừa ẩm cho hạt mọc.

Gieo mỗi hốc 2-3 hạt. Hoặc được xử lý bằng nước ấm trước và thuốc bệnh ủ hạt nứt nanh rồi gieo, cách này ít tốn hạt và ít làm hư hạt nhưng sau khi cấy phải tưới đủ ẩm cho cây phát triển nhanh.

– Khi hạt có 1-2 lá thật thì đem trồng. Nên gieo dự phòng 5% lượng cây định trồng để trồng dặm.

Phân bón cho Bí Đao:

* Lượng phân bón cho 1 ha: Phân chuồng 30 tấn, Super lân hoặc lân vi sinh từ 300 – 500 kg. Phân N-P-K:  400kg, Urê 120kg, Kali 150kg.

Cách bón phân:

– Bón lót: toàn bộ phân chuồng và phân lân khi chuẩn bị đất.

– Bón thúc:

Có thể chia đều lượng phân còn lại thành 5-10 lần tùy theo mùa vụ và chân đất (mùa mưa và chân đất thịt nhẹ: bón nhiều lần).

Nên bón vùi phân vào đất để phân không bị bốc hơi, rửa trôi.

Giữa các lần bón thúc và trong thời gian thu hoạch có thể phun thêm phân bón lá.

Có thể sử dụng phân bón lá và các loại phân sinh học để giảm bớt lượng phân hóa học.

Chăm sóc Bí Đao

– Trồng dặm: Sau khi trồng 7 ngày, kiểm tra ruộng và dặm những cây chết vào buổi chiều mát, trồng xong tưới nước ngay để tránh cây bị héo.

– Tưới nước: Bí đao rất cần nước để sinh trưởng, phát triển và cho năng suất cao nên chú ý cung cấp đủ nước cho cây suốt thời gian sinh trưởng nhưng tránh để ngập úng.

Tưới rãnh hoặc tưới có hệ thống tưới nhỏ giọt và có màng phủ nông nghiệp có thể 3-5 ngày tưới một lần, tùy mùa vụ.

– Đôn dây: Khi dây bí dài >1,5 m, tiến hành đôn dây bí bằng cách khoanh dây bí quanh gốc, tỉa bớt lá chân, lấp gốc bằng phân bò hoai mục, cách này giúp cho rễ bất định phát triển, dây bí cho trái bền.

Khi bí bắt đầu ra hoa thì ngưng đôn dây và cho bí leo lên giàn hoặc bò trên đất.

– Làm giàn: Khi cây bắt đầu xuất hiện tua cuốn thì làm giàn cho bí leo. Có thể tranh thủ làm giàn trước khi cây xuất hiện tua cuốn. Làm giàn hình chữ U ngược cao tối thiểu 2m, vật liệu làm giàn phải chắc để không đỗ ngã khi gió bão, sẽ làm giảm năng suất.

– Sửa dây: Khi dây leo lên giàn, cần sửa dây phân bố đều, tỉa bỏ những nhánh gốc, nhánh nhỏ, nhánh sâu bệnh cho ruộng được thông thoáng góp phần làm giảm sâu bệnh và tăng đậu trái.

Với bí trồng bò đất, sửa dây bò vào trong luống và dây phân bố đều. Kết hợp sửa dây với tỉa nhánh gốc và nhánh nhỏ, lá già, sâu bệnh giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi trái.

– Làm cỏ kết hợp với các lần bón phân.

Phòng trừ sâu bệnh hại Bí Đao

Một số sâu bệnh hại chính trên cây bí đao:

– Sâu đất, tuyến trùng: xử lý đất trước khi trồng bằng Basudin 10H lên hốc gieo, hoặc sau khi cấy rải quanh gốc.

– Sâu xanh: Lannate, Hopsan,… phun khi sâu tuổi còn nhỏ, kết hợp diệt sâu và trứng bằng tay.

– Nhóm chích hút: Bọ trĩ, rầy xanh, nhện: Actara, Lannate, Confi dor, Supracide, Mospilan,…theo nồng độ khuyến cáo.

– Sâu vẽ bùa: Ofunack, Trigard, Lannate,… vào lúc sáng sớm.

– Bệnh sương mai: Mancozeb, Carbendazim,…phun sớm khi bệnh vừa mới xuất hiện.

Chú ý: sử dụng thuốc theo nguyên tắc “4 đúng” và có thời gian cách ly an toàn.

Thu hoạch bí đao

Thời gian thu hoạch bí đao khoảng 45-50 ngày sau khi gieo là có thể thu hoạch. Mỗi ngày thu 1 lần, độ lớn trái tùy thị trường và giống.

Nếu chăm sóc tốt, đất trồng tốt, làm giàn cao và đầu tư đúng mức thì thời gian thu hoạch sẽ kéo dài.